Veraset İlamı ve Miras Paylaşım Esasları Av. Özge Altun

Veraset İlamı ve Miras Paylaşım Esasları Av. Özge Altun. birçok vatandaşımız kaybettikleri yakınlarının acısı içerisinde yapmaları gereken hukuki işlemleri unutmaktadır. Örneğin ölümden sonra ilk iş ölen kişinin nüfus kaydının ölü olarak değişip değişmediğini kontrol etmektir. Hastanelerde ölüm meydana gelmiş ise Ölüm bildirim görevi hastaneyi ait. Ancak bazen adli vakalarda ölüm kaydının düşmesi uzamaktadır.

 Eğer ölüm evde gerçekleşmiş ise cenaze işlemleri bağlı olduğunuz veya ikametgahınızın olduğu yani yaşadığınız  yerin belediyesi tarafından yapılır.

Miras paylaşımı nasıl yapılır sorusuna cevap verebilmek için önce aşağıda zikredilen veraset ilamının alınması, terekenin ne durumda olduğu, borca batık olup olmadığı bilinmiyorsa terekenin tespiti davası açılması, terekenin tespitinden sonra, ölüme bağlı tasarruf (vasiyetname vs.) olup olmadığının tespit edilmesi ve mal paylaşımının uzlaşma yoluyla da çözülmesi mümkün değil ise duruma göre ortaklığın giderilmesi veya diğer davaların açılması gerekecektir.

Veraset ilamını kim verir?

Veraset ilamı yasal mirasçıların miras paylarını gösteren belgeye denir. Bu belge Türk Medeni Kanunu’na ve Noterlik Kanununa göre noterler ve Sulh hukuk Mahkemeleri tarafından verilir. Ölen kişinin yurt dışında daim yaşayan mirasçısı var ise bu belgeyi noterler vermez. Doğrudan mahkemeye gitmek gerekir.

Medeni Kanun’da kan hısımlığı esasına dayalı bir sistem olarak düzenlenen zümre mirasçılığı sisteminin tek istisnası ise evlatlık ve evlatlığın altsoyudur. Medeni Kanu’na göre evlatlık ve altsoyu, onu evlat edinen kişiye kan hısmı gibi mirasçı olurlar. Aynı zamanda evlatlığın gerçek ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Yani evlatlık ve altsoyu miras bırakanın kendi altsoyu ile aynı haklara sahip olmaktadır.

Saklı pay sahibi mirasçı nedir?

Saklı pay sahibi mirasçı, miras bırakanın yaptığı tasarruflara karşı miras payları belirli oranlarda kanunen korunan mirasçılardır. Yani, miras bırakanın hiçbir şekilde müdahale edemeyeceği, üzerinde tasarruf edemeyeceği şekilde bir miras hakkına sahip olan mirasçılara “saklı pay sahibi mirasçı” denir. Saklı pay mirasçılarını ise miras bırakanın altsoyu (Çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları), miras bırakanın anne-babası, miras bırakanın eşi olarak sıralayabiliriz.

Mirasta tenkis davası nedir?

Tenkis davasını, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü aşarak saklı pay sahibi mirasçıların miras hakkına yaptığı tecavüzün önlenmesi ve miras bırakanın yaptığı tasarrufun kanuni sınırlar içerisine alınması için açılan bir dava türü olarak tanımlayabiliriz. Tenkis davası kural olarak saklı paylı mirasçıların ve istisna olarak da bu mirasçıların alacaklılarının, miras bırakanın tasarruf oranını aşan kazandırmalarının bu aşan oranda etkisizleştirilmesini mahkemeden talep ettikleri davadır. Tenkis davası ancak miras bırakanın ölümü halinde açılabilir. Kısacası mirasçıların hakları miras bırakanın ölümüne bağlıdır. Tenkis davası, miras bırakanın bazı mirasçılar aleyhine mirastan mal kaçırma işlemlerine karşı oldukça etkili bir dava türüdür de diyebiliriz.

Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarına tecavüz edildiğini öğrendikleri andan itibaren bir yıldır. Vasiyetnameler hakkında açılacak davalar vasiyetnamenin açıldığı tarihten ve diğer tasarruflar hakkında mirasın açılmasından itibaren on yıl geçmekle düşer. Ancak bir tasarrufun iptali diğerini ihya ediyorsa (canlandırıyorsa) süreler ancak bu iptal kararının kesinleştiği tarihte işlemeye başlar. On yıllık sürenin başlangıcı ise sağlar arası kazandırmalar ve miras mukaveleleri için mirasın açıldığı tarih, vasiyetname için vasiyetnamenin açıldığı tarihtir. Vasiyetnamenin açılma tarihi vasiyetnamenin Sulh Mahkemesine tevdi edilmesini takiben hakim tarafından bilinen mirasçıların çağrılarak huzurlarında açıldığı gündür. Tenkis davasında görevli mahkemeler ise Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Mirasın reddi süresi ne kadardır?

Yasal mirasçılar için mirasın reddi süresi murisin ölüm tarihi itibariyle başlar. Fakat yasal mirasçılar ölümü daha sonra öğrendiklerini iddia ederlerse ve bunu ispatlarlarsa öğrendikleri tarihten itibaren bu süre 3 aydır. Atanmış mirasçılarda ise durum, murisin yapmış olduğu ölüme bağlı tasarrufun (vasiyetname veya miras sözleşmesi) kendilerine resmen bildirildiği tarihten itibaren başlar.

Av. Özge Altun

Telefon: 0 530 910 84 11

Adres: Yener Ulusoy Bulvarı No: 19  Yunus Emre Apt. Kat 3 Daire 24 Muratpaşa/Antalya